tr-RS.09 » Kent İçi Raylı Sistemlerde Özel Sektör İşletmeciliği

[Esat]

Ayrıca Büyükşehir tramvayın işletilmesi içinde ihaleye çıkacak, kendisi işletmeyecekmiş

Enteresan bilgi, bu konuyu araştırmam lazım

[mustafaguler]

Ayrıca Büyükşehir tramvayın işletilmesi içinde ihaleye çıkacak, kendisi işletmeyecekmiş

Enteresan bilgi, bu konuyu araştırmam lazım

Bu işe mi giriyoruz yoksa?

[Esat]

Ayrıca Büyükşehir tramvayın işletilmesi içinde ihaleye çıkacak, kendisi işletmeyecekmiş

Enteresan bilgi, bu konuyu araştırmam lazım

Bu işe mi giriyoruz yoksa?

Sektörde boşluk varsa değerlendiririz hahahaha şaka bir yana türkiye de bu işi yapacak kim var? Öyle çıksın bir babayiğit demekle olmuyor bu işler, otobüs işletmeye de benzemiyor, gel hadi Ulusoy yap bu işi dersin, girer, bir şekilde de yapar belki ama ne bileyim, nerden feragat edecek para kazanmak için? İkinci soru belediye şirketlerinin türkiye içinde başka şehirde işletme yapma konusunda izni var mı? Kanun, mevzuat buna uygun mu? Ya da yabancı firmaların mesela RATP gelip böyle bir şey yapabilir mi? Bu konuda başka girişimlerde var duyduğum, ben gerçekçi ve sağlıklı bulmuyorum önümüzdeki günler ne gösterecek göreceğiz.

[mustafaguler]

Belediye şirketlerinin engellerinin olacağını sanmıyorum. KBB neden kendisi işletmeyecek şaşırtıcı doğrusu

[Uğur]

Sonuçta ticari faaliyetler yürüten bir şirket bu belediye iştirakleri. Türkiye de üniter bir devlet. Bir engel olacağını düşünmüyorum. Nitekim Kayseri Ulaşım şirketi belki işletmede değil ama danışmanlık ihalelerinde farklı illerde boy göstermişti diye hatırlıyorum.

[Esat]

Metro istanbul da proje ve müşavirlik ihalelerine giriyor ve alıyor, o konuda bir sorun yok. Ama dediğin gibi işletme anlamında da bir sorun olmaması lazım, sonuçta ticaret sicilinde istanbul il sınırlarında raylı sistem işletmesi yapabilir diye bir kısıt yoktur herhalde, ki olsa bile bu değiştirilebilecek bir şey olsa gerek.

[Uğur]

Peki yasal sınırlar değil de benim aklıma takılan başka bir şey var. Bu iş karlılık arz eden bir iş midir? Mesela bana kalsa İstanbul Ulaşım'ın -yeni ismini sevmiyorum - zararına işlettiğini ama kamu yararı göz önünde olduğu için devam ettiğini düşünürdüm.

Yani demeye çalıştığım İstanbul Ulaşım şirketi böyle bir işletmenin mali yüklerini kaldırabilir mi? Neticede fizibilitesini Kocaeli Belediyesi yaptı. Belki İstanbul Yönetimi yapsa bu hattı çok büyük mali yük getireceğinden ötürü inşa ettirmeyecekti?

Tam anlatabildim mi emin değilim.

[Esat]

Çok fazla faktör var Uğur, şöyle açayım. Öncelikle işletmenin nasıl kurulduğu ve subvanse edildiği ile alakalı, yani araç alımını işletme yapıp ödeme yapıyorsa zarar, elektrik ve vergi sübvansiyonu yoksa zarar, işletme çok büyük ise zarar, işletme çok eski ise zarar, işletme yeni kurulmuş ve sistem entegrasyonu henüz oturmamış ya da yanlış planlanmış ise zarar. yani her türlü zarar. Bu sektörde genel ifade "kar eden şirket yoktur" şeklindedir. Ha buna rağmen nasıl oluyor da özel şirketler bu işlere giriyor sorusunun cevabını ise bilmiyorum. Kıt bilgim, yerel idare hattın yapımı ve araçlara harcadığı parayı kamu hizmeti sayıyor ve bir geri dönüşüm beklemiyor, ardından işletmeci kendisine verilen haklar ile sadece bakım ve işletme masraflarını üstlenerek işi yürütüyor, tabii bir kamu idaresinde maaşlar teorik olarak özel sektörden daha iyidir, yani burada özel şirket daha az personel ile daha çok iş yolunu seçerek kar etmek ister bu bir, bakımlardan bir şekilde kaytarmaya çalışır bu iki, ve yaptırabilirse ücret politikasına etki etmek ister.

Yani demeye çalıştığım İstanbul Ulaşım şirketi böyle bir işletmenin mali yüklerini kaldırabilir mi? Neticede fizibilitesini Kocaeli Belediyesi yaptı. Belki İstanbul Yönetimi yapsa bu hattı çok büyük mali yük getireceğinden ötürü inşa ettirmeyecekti?

Metro İstanbul şu anda zarar ediyor mu bilmiyorum ama 2019 sonrasında kesinlikle zarar eden bir işletme haline gelecek, kaldı ki zaten bu konuyu ilgilendiren bir takım haberlerde görebilirsiniz yakın zamanlarda, detay vermemem daha doğru olacak, sonra yanlış çıkar falan

[Uğur]

Şimdi aslında bizim bakış açımızda da hata var. Biz sadece muhasebeci gibi nakit para açısından zarar ya da kar diyoruz. Ekonomistler işe sadece böyle bakmaz fırsat maliyetini de hesaba katar. Fırsat maliyetinin tanımı bir işi yapmak için yapmaktan vazgeçtiğimiz diğer işlerin getirisi götürüsü. Yani bu metro işletmesi olmasa bize ne gelecek bizden ne gidecek? Metro olmasa tamamen karayoluna bağlı bir ulaşım sistemi olacak. Bence %100 daha maliyetli bir sistem yani metro olmasa aynı güzergahta aynı sayıda yolcuyu otobüsle taşımaya kalksak kesinlikle çok daha zararlı çıkarız. -Sadece işletme açısından diyorum inşaat maliyetini göz önüne almadan-.

[Esat]

Bu söylediğin farklı bir şey konu işin ticari boyutta işletilmesi, senin ki toplumsal fayda onu belediye düşünecek, işletme yapan firma değil

[Uğur]

Hepsini birden işleten şirketler de var ya ondan. EGO mesela öyle hem otobüs hem metro. Gerçi o şirket mi emin değilim ama?