Kral yolunu "yeniden" inşa etmenin anlamı ne olacak ki?
Surlara ve BÜTÜN İstanbul'a ve çevreye yapılanları ben de biliyorum, ve işte bunda kabahat ne patrikhanede, ne Patrick'te, ne de San Patrick'te. Yapan kim?
Tramvayı böyle surlardan da geçirmek mümkün, ama Çemberlitaş etrafı bile kollanamamış daha. Ama tramvay bir yana, bir metro şebekesi tarihî yerlerden de gecer, *ona göre* geçirilir işte. Haliç'in üstünden geçemezsen, altından geçeceksin (meselâ). Zaten bunu anlayamıyorum, Boğaz'ın altına iki raylık bir tünel sistemi batırıyorlar, bunun plânlaması ile ilgili ilk yazıyı babam bana duvarıma 1984/1985'te astı (!) ... halbuki köprülerde revizyon plânları yapılabilirdi (kamyon geçişleri yasak, hepsi trene gibilerinden, metro/banliyö değil, ama Avrasya tren hattı ...). Madem yerin bu kadar altına gidiliyor, o zaman işte bir kaç tünel yapılacak. New York'ta, Hamburg'ta kaç tünel var? Tünel kazmak güzel değilse de, gerek. Yahu, daha şimdi Çin'de yine 7.8 şiddetinde deprem oldu, sabit bir şey varsa, genelde ve iyi yapılmışsa, tünellerdir.
Haliç, bildiğim kadarıyla 35 metre derinliğine sahip. Boğaz 60 metre. Haliç'in altına, ya ortalara, ya da ön kesime, büyük bir tünel projesi yapılabilirdi, baştan dört veya altı raylık, altı şerit caddelik kesimlere sahip. Hepsini hemen kullanmaya gerek de olmazdı, ya yüzeye kadar bağlanırdı, ya da mühürlenmiş şekilde kısmen kapalı tutulurdu. Oradan tüm Avrupa yakası Fatih-Beyoğlu bağlantıları geçirilirdi.
Hadi, illâki köprü olacaksa, metroyu da var olan köprülerden geçirmek mümkün olurdu. Ve son ihtimal olarak da, ilâve köprüyü tasarlayamamışlar mı? Anıtlar kurulu ile bunlar hepsi evvelden iyice gözden geçirilebilirdi, sur, duvar, çanak, çömlek konu bile olamazdı.
Budapeşte'de de metroların bir kısmı bu kadar derinlerden geçiyor (60 metreye kadar iniyor hem de). Münih de buna yaklaşıyor (20 ile 30 metre), Sankt Petersburg ve Moskova 80 metre (!), New York 55 metreye kadar iniyor. Haliç mi şimdi problem olacak?
B. Alabay
Ek: yanısıra, "lrt" ile metro arasındaki önemli bir farkı okudum, asıl, metro hiç bir zaman hemzemin geçişli olmaz (kreuzungsfrei), "Stadtbahn"da bu olabilir. Almanya'nın sadece dört "hakiki" metrosu var: Berlin, Hamburg, Münih ve Nürnberg. Frankfurt, Essen, Köln, Stuttgart ne kadar
dese de ... ama işte, hakiki mi, değil mi, ilgilendirmiyor.