tr-M.09 » Metro İnşaatlarına Ulaştırma Bakanlığı Müdahil Olmalı mı?

[Esat]

Daha önce Ankara metroları başlığında bu konudan bahsetmiştik. Ankara yıllardır bitiremediği metro inşaatlarını bakanlığa yaptırmak istiyordu. İlk zamanlar bu konuya hayır çıkmıştı ama daha sonra Başbakanlık makamı sanırım bunu destekler mahiyette sözler sarfetmiş. Şimdi bundan güç alan İstanbul' da metro inşaatları için Bakanlık kapısına çadır kuracakmış daha önce İzmir' in de bu tip talebi olduğunu bir yerlerde okumuştum. Ben bu konuya biraz mesafeliyim, bence bakanlık işin içine dahil olmalı ama bu sadece belediyelerin işi yapabilmesi için kredi bulabilmesi ya da bakanlık bütçesinden belediyelere para verilmesi şeklinde olmalı, diğer türlü zaten binbir başlı olan ulaşım sistemlerimizde yeni bir bin başa daha eklenecek ve bu sorunlara sorun katacak, ben bunun basitçe para paylaşımı ile alakalı olduğunu da düşünmüyorum.

http://www.lojiport.com/news_detail.php?id=21076

Yıllardır tamamlanmayan Çayyolu ve Sincan metrosu için hükümete başvuran Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Melih Gökçek'e Başbakan Tayyip Erdoğan'dan destek gelmesinin ardından, İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) de sıraya girdi. Ankara metrosunun Ulaştırma Bakanlığı'na devri için çalışmalar sürerken, 30 kilometre yeni metro hattı yapan İBB, Ulaştırma Bakanlığı'nın kapısını çaldı. Ulaştırma Bakanlığı yetkilileri Ankara metrosu'nun tamamlanması için yaklaşık 2 milyar dolar, İstanbul metrosu için ise 6 milyar dolara ihtiyaç olduğunu bildirdiler. Metro yapımında bir diğer sorun ise işletmeyi kimin yapacağı. Yetkililer yeni hatları Ulaştırma Bakanlığı işletirse, daha önce Ankara Büyükşehir Belediyesi'nin tamamlanan ve işletilen metro hatlarından geçişlerden dolayı gelir hesaplarının ayrıştırılmasında sorun yaşanacağına dikkat çekiyorlar.

İstanbul'da yapımı devam eden metro hatları
Toplam uzunluğu 30.4 kilometre uzunluğundaki hatlar şöyle:
ŞİŞHANE-YENİKAPI HATTI: 3.7 kilometre.
AKSARAY-YENİKAPI HATTI: 0.7 kilometre.
KADIKÖY-KARTAL HATTI: 21.7 kilometre.
MASLAK-ATATÜRK OTO SANAYİ-HACIOSMAN SANAYİ-SEYRANTEPE HATTI: 4.29 kilometre.

[alabay]

Şimdi bunu Türkiyeli olmayan anlamaz tabiî, bana şunu Alaman kafasına göre anlatabilir misin? Bakanlık (bu bağlamda!) ne demek oluyor?

[Hakan]

Ben bu işin doğru olmadığını düşünüyorum, hatta Ualştırma Bakanlığı'nın yetkilerini aştığını düşünüyorum. Şehir içinde metro hattını da bakanlık yapacaksa orada biz neden belediye başkanı seçiyoruz? Eğer iller kendi bütçelerini ihtiyaçlarına göre ayarlayamayacaksa, o zaman hiç bir iş yapmasınlar zaten sadece çöp topluyorlar.

Gökçek'i kurtarma operasyonu, diğer şehirlerin de talepleri ile hüsrana uğrayabilir. Şimdi Ankara'nın metrosunu yapan bakanlık Antep'in, Diyarbakır'ın, Antalya'nın Trabzon'un, Samsun'un, Kayseri'nin metrosunu da yapması icap etmezmi? Diyelim bunların hepsi yapıldı, en azılı düşman konumundaki İzmir ne olacak? Bunu hiç bir siyasi görüşe karşı veya yanında olarak söylemiyorum, yarın A partisi gider B partisi gelir.

Gökçek gibi iş beceremez adamı kurtarma amacıyla Topbaş gibi işi becerebilen adamların başarılarını gölgelemek ne kadar doğru?

[Esat]

Ben bu işin doğru olmadığını düşünüyorum, hatta Ualştırma Bakanlığı'nın yetkilerini aştığını düşünüyorum. Şehir içinde metro hattını da bakanlık yapacaksa orada biz neden belediye başkanı seçiyoruz? Eğer iller kendi bütçelerini ihtiyaçlarına göre ayarlayamayacaksa, o zaman hiç bir iş yapmasınlar zaten sadece çöp topluyorlar.

Gökçek'i kurtarma operasyonu, diğer şehirlerin de talepleri ile hüsrana uğrayabilir. Şimdi Ankara'nın metrosunu yapan bakanlık Antep'in, Diyarbakır'ın, Antalya'nın Trabzon'un, Samsun'un, Kayseri'nin metrosunu da yapması icap etmezmi? Diyelim bunların hepsi yapıldı, en azılı düşman konumundaki İzmir ne olacak? Bunu hiç bir siyasi görüşe karşı veya yanında olarak söylemiyorum, yarın A partisi gider B partisi gelir.

Gökçek gibi iş beceremez adamı kurtarma amacıyla Topbaş gibi işi becerebilen adamların başarılarını gölgelemek ne kadar doğru?

Söylediklerinin her kelimesine katılıyorum. Yani bu bir kurtarma operasyonu ise İzmir ile Ankara aynı durumda değilmidir? Hükümet herkesin her vatandaşın hükümeti ise sen ben diye ayıramaz o zaman zaten Bakanlık her darda olana yardıma koşsun, kaldı ki hızlı tren hatlarında durum ne, işler yürüyor ama değirmenin suyu ne kadar dönecek, çok afedersiniz bir söz vardır, "hızlı atın ..u seyrek düşer" diye benim ülkemizde bu tip işlerde maalesef hep korktuğum şey şov yapmak adına bazı şeylerin alelacele yapılması, yani "ben talimat verdim 400 değil 300 günde olacak" "ben talimat verdim yarın bitecek" ya oha, senin talimatın ile bitiyorsa söyle bugün bitsin. Hep diyorum kerameti kendinden biliyor demek ki makama oturan, bu söylemler bana saçma geliyor, ha diğer taraftan yapılan bir sürü iş var, ve isterim ki dedikleri gibi de yapsınlar hepsi vatandaşın yararına ama böyle sahne sanatçısı gibi olmamalı.

Diğer taraftan, biz çok başlılık bitsin, bu bürokrasiden, sen yattın ben yaptım, mevzuları bitsin istiyoruz, birileri illa bu başları çoğaltmak için uğraşıyor, rahat bize batıyor. Kent içi toplu ulaşımda bir otorite yapamamışken, bir otoriteyi daha işin içine katıyoruz, hemde Bakanlık dediğim gibi ücret hesabı paylaşımını geçtim bunlar diğer sorunların yanında çocuk oyuncağı kalır. Bende direkt olarak bakanlığın yapmasına karşıyım, o zaman mülkün sahibi o oluyor, o zaman kanun değişsin, bakanlık yapsın ilgili belediyeye kira ile versin, böyle bir kanun çıkartılmadan bakanlık bu işlere girerse ne olacak? Bunun en yakın örneği Marmaray aslında, orada göreceğiz çözümü.

Ben genel olarak karşıyım, işi yapamayan yüzünden yapanında aynı duruma düşmesinden tutunda, işin içine partizanlığın girmesine kadar her şeyi ile karşıyım, ha dediğim gibi ya Bakanlık yapar Belediye ye kiraya verir, al işlet ayda şu kadar isterim, artı yaptığım masraf içinde şu kadar ayda bir ekstra ödeme isterim gibi, ya da belediyelerin para bulmasına falan yardımcı olur, ya da kendisi kredi verir ne bileyim, illa girecekse böyle girsin, kaldı ki hiç girmese daha iyi.

[Esat]

Şimdi bunu Türkiyeli olmayan anlamaz tabiî, bana şunu Alaman kafasına göre anlatabilir misin? Bakanlık (bu bağlamda!) ne demek oluyor?

Şimdi açıkçası kanuni durumu tam bilmiyorum, yani Bakanlık kanunen kent içine toplu taşımacılık anlamında bir şey yapamaz mı, mantıken yapabilir diye düşünüyorum çünkü zaten herşeyin sahibi o, ama diğer taraftan o zaman yerel yönetim denilen şey ne? Dolayısı ile kanunlar böyle durumlarda bana çok karışık gelir ve zaten dediğim gibi durumu bilmiyorum. Bakanlık işte Ulaştırma Bakanlığı Başar, yani bu işlerin devlet kademesindeki planlama, hesaplama, kitaplama kısmını yapan yer ama Belediyeler bu konuda özerkler, yani onlar plan, hesap, kitap işini kendileri yapıyorlar. İhtiyaçları kadar paraları kadar, ha bazı şeylere yine devlet karar veriyor mesela, bir il tramvay yapmak için Devlet Planlama Teşkilatına başvuruyor, sanırım ödenek için, ama DPT ona senin nüfusun tramvay yapmak için yetersiz diyebiliyor, çünkü bunların hesaplarında şehrin nüfusu bir etken, yani Ulaştırma Bakanlığı değil Devlet Planlama Teşkilatı buna karar veriyor bir yerde.

Ama Marmaray' ı neden Bakanlık yapıyor, aslında emin değilim ama orada da direkt Bakanlık değil de alt kurum olan DLH, (açılımı neydi ya Devlet Limanlar ve Havameydanları idi sanırım) yapıyor. Neden, işte o neden kısmını bilmiyorum Marmaray da bir kent içi sistem onu neden Bakanlığın bir birimi yapıyor. Belki burada maliyet bir etken ya da deniz altına yapılan yapının bir ilin toprak sınırlarına dahil olmaması olabilir sonuçta Limanları da belediye işletmiyor, ama şehir hatları limanları bir protokol ile devredildi. Yani burada Bakanlığın acaba? Acaba yaptığı bir işi inşaatı bittikten sonra işletmesi için birine devir olanağı varmı? Bence var ki TCDD nin işleri böyle yürüyor, ama TCDD de DLH gibi Ulaştırma Bakanlığına bağlı bir birim, zaten idari olarak bir sorun yok, ama Belediye öyle değil.

Valla şimdi yazdıklarımı okuyorum da, sanırım bende anlamamışım anlatamadım gibi geldi bana :) Hakan belki daha doğru biliyordur.

[alabay]

Hm, ama bana bayağı santralist bir sistem gibi geldi. Yani aslında iyiye benzemiyor gibi. Ama yanılabilirim. genelde, hele hele plânlama, yerinde olmalı. Boşuna meselâ "eyalet" isteyen yok – bölücülük mölücülük bir yana – böyle şeyler desantral bir şekilde plânlanırsa, herhâlde daha uygun olur. Olur da, finansmanı vs. ... bunlar yie ulusal konular, sistemi bilmiyorum. Ama zaten biz de hep diyoruz ya, siyaset bu konularda garip bir rol oynuyor. Kimse kimseye metro hediye edemez, etmemeli. Gereken yere yaparsın, gerekmeyen yere yapmazsın. Yani, bunun plânlaması siyaseten olacağına (bence) daha çok şehir plâncılığın bir konusu/kolu. Bilmem, öyle olsun isteyen ve diyen acaba neden diyor ... kafa yapisı mı, yoksa hakikaten müsbet bir tarafı mı var da, biz şimdi buranın bakış açısıyla anlıyamıyoruz.

Marmaray belki değişiktir, çünkü hem kentsel, hem ulusal bir konu. Yük taşımacılığı ile hem de uluslararası bir konu oluyor. Ama iyi mi, kötü mü ... göreceğiz. Yani, metro, kömür, muz ... hepsi aynı raydan ... zor.

[Çakır]

Ulaştırma Bakanlığının, Belediyelerin yapabileceği (ki bunu İstanbul da çok gördük) Metro,Tramvay inşaatlarına karışmaması ama bir yandan da Marmaray gibi büyük projeleri desteklemesi hatta üstlenmesi gerektiğini düşünüyorum... (Boğaz köprülerinde olduğu gibi).

İstanbul'u örnek veriyorum ama doğrusunun da bu olduğunu düşünüyorum. Tramvay ve Metro hatları çalıştıkça çıkan para ile yeni hatlar inşa etmek en doğrusu.Sayın belediye başkanı bu konuda gerçekten çok iyi işler çıkarıyor...

Bakanlığın bu işlere karışmaması taraftarıyım...

[Esat]

Zaten bir de şu var İBB üzerinden konuşur isek haberde verilmiş olan hatlar için zaten böyle bir şey bence söz konusu olamaz, çünkü zaten o hatlarda bir sorun yok ki. M2 nin yarısını ya da M1 150 metresini Bakanlık yapsa ne olur? Hak iddia eder ve karmaşadan başka bir şey olmaz. Kadıköy-Kaynarca zaten sorunsuz gidiyor, sorun yaşanan Otogar-Kirazlı ve Kirazlı-Başakşehir kesimleri var ki zaten buralarda da sorun para, devlet para versin belediye ye zaten biter ee Üsküdar-Ümraniye için zaten para bulundu, geriye sadece İncirli-Beylikdüzü kalıyor, kendi başına bir hat olarak, bunu belki Bakanlığa paslayabilirler, ama işte ne gerek var dertsiz başa dert almaya

Diğer kentlere bakarsak biraz farklı bir durum var özellikle Ankara, yerim dar oynayamıyorum alın siz yapın, ama kaymağını ben yiyeyim gibi bir tavır içerisinde, ben bunu hiçbir şekilde doğru bulmuyorum, benim ne vatandaşlık ne siyasi ahlak anlayışıma sığmıyor kusura bakmayın. Eğer Ankara ben bitiremiyorum siz bitirin derse o zaman İzmir' de bitiremiyor, Konya' nın da yeni tramvay hatlarına ihtiyacı var hakeza Antalya, yani o zaman buna uygun bir kanun çıkartılsın ve sırası ile yardımmı edilir, toptan bakanlık yaparda bir şekilde işletmesi sorunumu çözülür bilemem, ama sadece ve sadece Ankara'yı kurtarabilmek adına böyle bir çözüm üretilmeside bana hoş gelmiyor.

[alabay]

Tramvay ve metro çalıştıkça pek para atacağını düşünmüyorum. Yanlış hatırlamıyorsam, tek kazançlı işleyen metro Hong Kong metrosu. Toplu taşım (bilhassa) vergiyle oturtulan bir halk servisi, kapitalistik bir şekilde işletmek hata olur herhâlde.

[Esat]

Tramvay ve metro çalıştıkça pek para atacağını düşünmüyorum. Yanlış hatırlamıyorsam, tek kazançlı işleyen metro Hong Kong metrosu. Toplu taşım (bilhassa) vergiyle oturtulan bir halk servisi, kapitalistik bir şekilde işletmek hata olur herhâlde.

Teoride özellikle kent içi toplu taşıma hizmetlerinin kar etmesi değil işletmeyi sübvanse etmesi planlanır zaten, ve buna kurulum maliyeti de dahil edilmez. Yani bazı yerlerde okuyorum da ya işte bu hat yapılsın şu kadar zamanda kendini amorte eder falan diyenler oluyor, yok öyle bir şey. Yani hiçbir zaman kendisini amorte etmez etmeside beklenmez, demiryolu yatırımları ölü yatırımdır, ticari amaç işletmenin dönmesidir ve zaten kar etmeye başladığı zamanda hemen gider yeni araç falan alır işletmeler :) yani yine borca geçerler Ben isim olarak bilmiyorum ama benimde bildiğim böyle ciddi kar üreten işletmeciler yok.

[hasancicek37]

Ben istanbul özelinde konuşursam bakanlık inşaatlara el atmalı dedim ama yeni yapılacak inşaatlara.Şöyle ki halihazırda bulunan inşaatlar zaten birkaç seneye tamamlanacak.Kadir Topbaş da her katıldığı açılışta 600 küsür kilometro nihai raylı sistem hedefimiz var diyor.Bu kadar kilometre raylı sistemi İBB imkanlarıyla bir 30 yıl göremeyiz diye düşünüyorum.Kaidr Topbaş'ın da o kadar süre duramayacağını biliyoruz.Peki yeni gelen başkan raylı sistemler konusunda Kadir Topbaş'ın ötesine geçemezse.Yeni projelerde mesela Üsküdar-Ümraniye hattının yapımı devlete teslimi edilir 3 sene sonra da açılışını yaparsın.Tabi ki öncesinde yasal sınırları da çizilmeli bu konuların.Sizin de dediğiniz gibi bir başka şehir 'banane bana da yap bir tane metrocuk!' derse ne yapacağız.Hasılı İstanbul özelinde devam ettiğimde İBB'nin kaynaklarıyla metro yapım hızı devede kulak kalır.

[Esat]

Bende işletmede sorunlar yaşanmaması için (idari anlamda) yeni başlayacak kredisi bulunmamış işlerden birisi olabilir diyorum, bu Bakırköy-Beylikdüzü olabilir ya da Beşiktaş-Kazlıçeşme olabilir. İkisi birden olursa ala olur ama Bakırköy-Beylikdüzü olacağına ihtimal vermedim çünkü İETT ben oraya metrobüs yaptım, daha parasını çıkaramadım diye başlar zır zır, ne zamanki yolcuyu artık üstte taşımaya başlar aaa kapasite yetmiyor hadi metro yapalım derler, halbuki şimdi başlasalar zaten kapasitesi yetmediği zaman metro bitmiş olur o sistemde rahatlar.