ist-L.34 » Avrasya Tüneli Teknik Gezi [TEKDER]

Kilitli
Kullanıcı avatarı
Esat
Pir-i Seyyâh
Mesajlar: 18060
Kayıt: 17 Eyl Pzt, 2007 13:37

ist-L.34 » Avrasya Tüneli Teknik Gezi [TEKDER]

Mesaj gönderen Esat » 07 Ara Pzt, 2015 18:12

TEKDER (Teknik Elemanlar Derneği) İstanbul İl Başkanlığı tarafından düzenlenen Avrasya Tünel Geçiş Projesi Teknik Gezisinde aldığım notlar ve bir takım fotoğrafları sizlere sunacağım. Geziye katılım göstermemiz noktasında TEKDER İstanbul yönetimine ve sunumu gerçekleştiren Avrasya Tüneli personeline teşekkürlerimi sunarım.

Bildiğiniz üzere Avrasya Tüneli kentimizin iki yakasını denizin altından bağlayan 2. proje, imalat tekniği anlamında farklı olsa da deniz altına inşa edilen proje olarak benim nazarımda Marmaray' dan daha büyük bir proje, tabii her iki projeyi kendi klasmanında değerlendirirsek kıyas yapmak doğru ve anlamlı değil. Bazen bu tip sorular ile karşılaşıyorum, hangisi en büyük gibi :) ben fonksiyoncuyum yani büyüklüğü ancak fonksiyon ile ölçebiliyorum :) dolayısı ile Avrasya tüneli inşaat ve tekniği anlamında ülkemizin büyük projelerinden birisi ama hem inşaat hem de fonksiyon anlamında kıyaslanabilecek bir durumu bence yok. Bunun iki sebebi var, hali hazırda muadili yok, ikinci olarak ta fonksiyon olarak tüm kent genelini etkileyecek bir rahatlamaya sebep olacağını düşünmüyorum.
IMG_4068.JPG
Proje hakkında genel bilgiler vermek gerekir ise 2011 yılında temel atma töreni yapılmıştı, yapım süresi olarak 3,5 yıl öngörülmüştü ama yüklenici firmalar tabii ki bunu finansman bulunması sonrasında 3,5 yıl olarak tanımladılar. Projenin garantörü Ulaştırma Bakanlığı ve DLH, yap-işlet-devret olarak verilen proje de yapılan yolculuk etütleri sonrasında günlük 120 bin araç garanti edilmiş. Bunun altında kalan geçiş rakamlarında DLH aradaki farkı firmaya ödeyecek, fakat yapılan anlaşmanın bir artı tarafı var. 120 bin üzeri araç geçişindeki kârın %30 u da devlete ödenecek. Bu anlamda yapılan anlaşma bana farklı geldi. Burada kısaca proje özetine göz atalım:

PPP Yap İşlet Devret Projesi
  • İhale: 30 Haziran 2008
    Sözleşme İmza: 25 Şubat 2011
    Finansal Sözleşmeler: 8 Aralık 2012
    Sözleşme Başlangıcı: 30 Ocak 2013
    İnşaat Süresi: 4 Yıl 7 Ay
    İşletme Süresi: 25 Yıl 11 Ay 9 Gün
    Toplam İmtiyaz Süresi: 30 Yıl 6 Ay 9 Gün
Güzergah oldukça uzun, Avrupa yakasında Kazlıçeşme civarında başlayacak olan geçiş projesi için yeni şerit ilaveleri ile birlikte 14.6 km uzunluğunda, bunun yaklaşık 9 km si her iki yakadaki yaklaşım yolları, 5.4 km lik bölümü ile Tünel Geçişi, bunun da 3.4 km si TBM ile kazılan denizaltı bölüm. İnşaatın tamamlanması ile birlikte yaklaşım yollarının idaresi ve kontrolü İBB ye devredilecek, Tünel kesimi ise yüklenici firma olan ATAŞ (Avrasya Taşımacılık AŞ) denetiminde AEGIS firması tarafından yapılacak. Bu da bence önemli bir detay, AEGIS bildiğim kadarı ile dünyanın çok çeşitli yerlerinde otoyol, köprü, tünel işletmeleri yapan deneyimli bir firma ama burada ATAŞ ile aralarındaki görev paylaşımı nasıl olacak bu konuda net bir bilgi edinemedim.
DSC04597.JPG
Bu projede kullanılan TBM de özel olarak üretildi, yani daha önce başka bir projede kullanılmış bir TBM değil. Zaten TBM lerin böyle bir teknik kısıtı da var, bir TBM yi birden fazla projede kullanabilmeniz için projelerin ikiz olması gerekiyor, yani tünel çapı, segment boyutları ile aynı, zemin olarak ta aynı yöntem ve kafa ile kazılabilecek ise başka bir projede kullanabiliyorsunuz. Avrasya Tüneli için daha önce inşa edilmiş bir TBM kullanılamadı ve Alman Herrenknecht firmasına bu proje için TBM inşa ettirildi. Şu anda TBM kazı işini bitirdi ve sökümü gerçekleştirildi. Projenin bir anlamda büyüklüğü ve benzersizliği de burada ortaya çıkıyor, 13.7 m kazı çapında, Marmara denizi altında ve deprem bölgesi olan bir alanda bu devasa kazı başarı ile gerçekleştirildi. İlk zamanlarda TBM yi Alman personel kullanırken daha sonra yerlerine yetiştirilen Türk personel projeyi tamamladı, bu anlamda da büyük bir kazanım söz konusu.
DSC04602.JPG
DSC04627.JPG
DSC02849.JPG
TBM ve proje ile ilgili bir başka önemli detay deniz altı kazısı olması nedeni ile ortaya çıkan basınç konusu idi. Tünelin geçtiği en düşük kot deniz seviyesinden -106.4 metre, ki bu bölgede deniz tabanı da -61 metre idi. Burada hem TBM nin çalışma kolaylığı hem de deniz altı olması hasebi ile su geçişini önlemek gerekliliği ortaya çıkıyor. Kısaca şöyle özetleyeyim, deniz tabanı altında TBM 11 barlık bir basınç ile karşı karşıya idi, burada yapının güvenliğini, su basmalarını engellemek için TBM kazıcı kafa arkasına özel bir kimyasal basılarak karşı basınç oluşturuldu. Bu şekilde TBM kazı yaparken ön taraftan herhangi bir sıvı geçişinin olması engellendi. Bu basınç nedeni ile meydana gelen arıza ve bakımlarda da yüksek basınç altında çalışma deneyimli dalgıç personel ile çalışıldı. Bu kimyasal organik bir madde olması nedeni ile çevreye bir zararı da söz konusu olmadı. Yine bir diğer detay su altı geçişi nedeni ile tünel yüzeyinin zemine temasını engelleyecek özel bir madde ile de kaplama yapıldı. Kazı sırasında bu madde enjekte edilerek beton/tünel ömrünü koruma amaçlı bir çeper oluşturuldu.

Tünel içerisinde iki ayrı noktada deprem sırasında meydana gelebilecek hareketlere karşı esnek bir segment bölümü de inşa edildi. Bu segmentler özel olarak Japonya' da imal edilerek ülkemize getirildi ve yerlerine takıldılar. Yumuşak zemin – ana kaya geçiş zonlarında stress konsantrasyonlarını engellemek için iki ayrı noktada sismik segmanlar monte edilecektir. Sismik segmanların tasarım, imalat ve testleri Japonya’da tamamlanmış, nakledilerek Sahaya intikal ettirilmiştir.

Proje güzergahı itibari ile fay hattının direkt kesen bir konumda değil, burada Marmara denizi deprem ve zemin etütlerinden de tabii ki faydalanılmış, teorik olarak ta fay hattına paralel ilerlediği ve fayın kuzeyindeki tek parça hareket eden bölüm içerisinde olduğu için küçük çaplı depremlerde herhangi bir etkilenme zaten beklenmiyor. Yine de tünel 9 şiddetinde depreme dayanıklı olacak şekilde imal edilmiştir.
DSC04636.JPG
DSC02839.JPG
Projenin başlangıcında eleştirdiğimiz bazı noktalar vardı, bunlardan birisi de projenin ÇED dışında bırakılması idi, fakat yüklenici firmalar bağlı oldukları normlar ve çalışma standartlarının gereklerince bu konuda pek çok çalışma yapmışlar. Gerek güzergah çevresinde halkın bilgilendirilmesi, gerek proje kaynaklı atık yönetimi ve benim gözle gördüğüm ve edindiğim bilgiler çerçevesinde özellikle iş güvenliği konusunda çok duyarlılar. Gördüğüm en düzgün şantiyelerden birisi idi diyebilirim, her dakika birileri bir şeyleri sorguluyor. Umarım bu çalışma prensipleri yerli firmalarımızda daha da gelişerek oturur.

Mevcut durumda projenin tünel kazı işi bitmiş durumda, tünel içerisinde iki katı ayıran tabliye montajında ise son 200 metre gibi, bu çalışmanın da Aralık ayı içerisinde tamamlanması öngörülüyor. Ayrıca Yenikapı bölgesinde bir karayolu alt geçişi ve 180 metre genişlikte bir yaya üst geçişi ile Kazlıçeşme ve Göztepe civarında yaklaşım yollarının inşaatı devam ediyor. Yine Göztepe çıkış bölgesinde bir de kumanda merkezi inşa ediliyor. Tünelin denetim ve işletmesi bu merkezden yapılacak. İşletme demişken tabii ki tünel içerisinde pek çok detay düşünülmüş durumda, belli aralıklar ile arızalı araçların çekilebileceği cepler, acil durumlarda kaçış imkanı sağlayacak acil çıkışlar, yangın algılama ve duman tahliye sistemleri, egzost gazı tahliye sistemleri ile Bilgilendirme Sistemleri de proje dahilinde kurulacak. Sunum sırasında verilen detaylardan birisi de projenin Suriçi bölgesinin hava kalitesine katkı yapacağı bilgisi idi. Tabii ilk anda mantıksız geliyor, çünkü eğer fizibil bir proje ise geçen araç sayısının artacağını düşünmemiz gerekir, bu da azalan değil artan egzost gazı anlamına gelir. Burada en önemli unsur tünel içerisindeki egzost gazının belli noktalardaki bacalar aracılığı dışarı atılacak olması (ayrıca bu bacalar belli bir yükseklikten fazla olmayacaklar, silüet ya da kent görünümüne etki etmeyecek) ama atılmadan önce bir filtreleme işleminden geçirilecek, dolayısı ile içerisinde zararlı gazlardan kısmende olsa arıtılan duman nedeni ile hava kalitesinde iyileşme olması öngörülüyor.
DSC04620.JPG
Bir diğer husus forumda sizlerinde sormuş olduğu "bu güzergahı kim kullanacak?" sorusunun cevabı idi, bu soruyu sorma fırsatı buldum. Projede verilen günlük 120.000 rakamı yapılan yolculuk analizleri ile ortaya çıkartılmış ama burada beklenti E6 bağlantı yolundan kimsenin kalkıp ta bu güzergaha gelip tünelden geçiş yapması değil, öncelikli beklenti Florya' nın batısında kalan bölümden araba ile Anadolu yakasına geçenler, Florya-Aksaray arasında E5 ile Kennedy caddesi arası bölümden Anadolu yakasına geçenler ve tabii tam tersi yolculuklar. Tabii yeri geldi hemen bahsedelim, 3 dolarlık bir ücret planlanmış, ödeme OGS ve HGS ile yapılacak, yeni bir kart sistemi olmayacak fakat 2. Köprüde olduğu gibi turnikesiz sistem olmayacak. Yani bir önceki gibi belli bir hızda bariyerden geçerek kartın okunması yöntemi olacak. Yine işletme sırasında maksimum ve minimum hızlar belirlenmiş durumda, genel olarak trafiği ve tünel içi ortalama hızın durumuna göre tünele girişin kısıtlanması ya da kapatılması gibi seçenekler işletme inisiyatifinde olacak.
IMG_4042.JPG
IMG_4044.JPG
DSC04622.JPG
Proje geneli için şunu söyleyebilirim. İstanbul' un mevcutta devam eden projeleri içerisinde en büyüğü ve en kısa sürede geri dönüşü alınabilecek olanı. Tabii bu benim düşüncem, bunu düşünmemin sebepleri diğer projelerin aksayan ya da aksayacak yönlerinde yatıyor, yani bu projeyi daha önemli yapan aslında diğerlerinin handikapları :) Bunları bir yana bırakırsak, deprem bölgesinde, deniz tabanı altında ve gerçekten temiz bir çalışma ile ortaya çıkarılmış harika bir iş, olmasına sebep olan, taşın altına el koyan, yapılmasında çaba gösteren, ter akıtan, teknik ve mesleki anlamda kendisine ve ülkesine kazanımda bulunan herkese teşekkür ederim.
DSC02857.JPG
Bu mesajdan alıntı yaparak proje ile ilgili tartışma sayfamız "Avrasya Tüneli Boğaz Geçiş Projesi: Kazlıçeşme-Göztepe" başlığında üzerine konuşabiliriz.
Bu mesaja eklenen dosyaları görüntülemek için gerekli izinlere sahip değilsiniz.

Kilitli

“Etkinlikler [Sempozyum-Konferans-Toplantı]” sayfasına dön