tkn-T.10 » Lastik Tekerlekli Tramvay

Cevapla
Kullanıcı avatarı
Esat
Pir-i Seyyâh
Mesajlar: 18061
Kayıt: 17 Eyl Pzt, 2007 13:37

tkn-T.10 » Lastik Tekerlekli Tramvay

Mesaj gönderen Esat » 17 Haz Çrş, 2009 01:43

Lastik tekerlekli tramvayın hikayesi çok eskilere dayanmaktadır. Nerede ise insanlık tarihi kadar eski olan lastik tekerlekli tramvay tabirinin M.Ö. 4000 de türetildiği eski yazıtlarda ve Maya tapınak kitabelerinde görülmüştür. O dönemlerde dünya insanları iyi, güzelleştirici, insanlık dostu ve medeniyete ışık tutan şeylere Tramvay derlermiş, ama sermayecilerin ve halk düşmanlarının o zamanlarda türemiş olması nedeni ile bu kelimeyi kötüleyici bir tabir aranır olmuş, sermayenin parasını daha çok arttırması, keşfedilmiş olan siyah yağlı sıvının daha çok kullanılmasının sağlanması bundan üretilen ve önceden taştan kullanılan tekerleklerin siyah sıvıdan üretilen lastik ile kaplanması bu kişilere bir fikir vermiş, biz iyi olduğunu iddia edeceğimiz ama aslında iyi olan şeyi yok edecek bir şey üretelim adına da Lastik Tekerlekli Tramvay diyelim. Böylece aslında iyi olduğu iddia edilerek ortaya çıkarılan şey diğer iyi şeyi yok etmek için planlanmış bir araçmış sadece, o günden bugüne gelindiğinde yıllarca bu kelime çeşitli farklı isimler ile kentlilerin önüne sunularak tramvay ismi verilen iyi şeylerin yok edilmesinde kullanılmış, bunun adı bazen troleybüs olmuş, bazen otobüs, bazen minibüs bazende metrobüs. Masalımızın sonuna geldiğimizde gecenin bu saatinde sizi uyutacak başka bir şey bulamadığım için yazdığım satılarımın tabii ki benim hayal dünyamdan çıktığını söylememe gerek yok. :D

Hahahaha :) var ya biraz uğraşsam ben bu konuyu hakikatten oraya bağlayan bir hikaye yazarım ha.

Evet işin masal, hikaye ya da edebiyat kısmını bir kenara bırakarak Lastik Tekerlekli Tramvaylara bakalım. Günümüzde her ne kadar ülkemizde metrobüs sisteminde kullanılan otobüsler için benim yukarıdaki hikayemi doğrular nitelikte bir anlamda kullanılıyor olsa da aslında Lastik Tekerlekli Tramvay teknolojisi biraz daha farklı bir teknoloji. Tekniği aslı daha eskilere dayanıyor tabii ki, bu anlamda benim görüşüme göre ilk lastik tekerlekli tramvaylar Trolleybus yani Troleybüs lerdir. Kent içi taşımacılıkta raylı sistemlerin karşılaştığı yoğun yolculuk talebi ve sistemin fiziki gerekleri nedeni ile eğim problemleri bir türlü aşılamamamış, ray ve alt yapı döşeme maliyetlerinin yüksekliği de çoğu zaman problem olarak görülmüştür. Bu düşünceden yola çıkarak yine elektrik ile işleyen, fakat lastik tekerlekler üzerinde hareket eden bu sayede hem daha esnek hareket imkanı olan hemde rampalarda sorun yaşamayan bir sistem arayışı troleybüsü doğurmuştur. Halen troleybüs uygulamasını eski hali ile kullanan şehirler olduğu gibi sistemlerini yenileyerek devam ettiren şehirlerde mevcuttur.

Bu hali ile geçmişte tramvaya en yakın lastik tekerlekli sistem troleybüs olmuştur. Dolayısı ile metrobüs için kullanılan Lastik Tekerlekli Tramvay tabiri tamamen bir satış stratejisi ve oy verenlerin gözünde yapılan işi büyütmenin bir yöntemidir, yani kelime oyunu olarak karşımıza çıkmaktadır. Bugün lastik tekerlekli tramvay denildiğinde benim aklıma gelen ilk araç Translohr firmasının ürettiği sistemdir, yine Alstom tarafından üretilmiş ve Paris metrosunda kullanılan Lastik Tekerlekli Metro araçlarıda aynı sistem içindedir ki Paris' te bu araçların daha da yaygınlaştırılacağı söylenmekte idi. Benim gözlemlediğim kadarı ile bu araçların en büyük artısı yolculuk konforu, kesinlikle daha sessiz, daha yumuşak bir yolculuk sunuyor, ve yine demirin demire teması yerine kauçuğun demire teması kullanılarak tutuş kabiliyeti arttırılıyor, lastik tekerlekli araçlarda kumlama sistemlerine gerek olduğunu hiç sanmıyorum.

Translohr ise kent içi yüzeysel raylı sistemler için ürettiği tek raya klavuzlanmış havai katener sistemli ve lastik tekerlekli araçları ile piyasaya çıktığında çok büyük bir yenilik gibiydi, fakat ilk kurulumlarda çok fazla deray hadisesi yaşandı, ray/tekerlek kesitlerine bakıldığında imkansız gibi görünsede bu klavuzlama sistemini oturtmakta bayağı bir zaman aldı, özellikle aracın dar kurplarda sorunlar yaşadığı belirtiliyordu, fakat bugün Fransa, İtalya ve Çin' de toplam 6 şehir de kullanılan bir sistem halini almıştır. Translohr araçlarının avantajlarını , dar kurp açısı, yüksek eğim tırmanma, modüler araç yapısı (artık ayağa düştü), ve tek ray döşenmesi olarak sıralayabiliriz.

Resim

ResimResim

Resim
Klavuzlama ve dingil sistemi

En alt resimdeki klavuzlama sistemi bildiğim kadarı ile ilk üretimlerde kullanılan yapı ve bunda sorunlar yaşanmıştı, benim gördüğüm örneklerde o klavuz tekerlekler ve ray biraz daha büyük idi, belki de sorun bu şekilde çözüldü işin bu kısmını bilemiyorum.

http://www.lohr.fr/transport-public-tech_gb.htm

http://www.lohr.com.tr/tr/toplutasima.asp

Yani neymiş? Lastik Tekerlekli Tramvay buymuş, bildiğimiz otobüsün çift körüklüsüne Lastik Tekerlekli Tramvay denmezmiş.
En son Esat tarafından 21 Kas Pzr, 2010 20:18 tarihinde düzenlendi, toplamda 1 kere düzenlendi.

Kullanıcı avatarı
Esat
Pir-i Seyyâh
Mesajlar: 18061
Kayıt: 17 Eyl Pzt, 2007 13:37

Mesaj gönderen Esat » 17 Haz Çrş, 2009 02:00

Bunlarda Paris metrosundan kareler, aynı sistem Montreal' de de kullanılmakta imiş, ilk resim Flickr dan fakat Paris metrosuna ait olduğunu sanmıyorum, ikincisi answers.com isimli siteden alıntıdır, bir de kendi çektiğim kare vardı bir türlü bulamadım, yanlız bu sistem yukarıda anlattığımdan farklı, paris metrosundaki lastik tekerlekliler yine çift ray üzerinde klavuzlanmış olarak ilerliyor biraz daha farklı bir yapı

Resim

Aşağıdaki benim çektiğim karelerden birisi, yanlış hatırlamıyor isem Bir-Hakeim istasyonu idi burası.

Resim

Daha sonra Alstom' un VAL sistemini anlatacağım aynı teknik ile çalışan ama sürücüsüz, izole bir sistem, bugünler de bu sistemde metrobüs ve lastik tekerlekli tramvay diye adlandırılmaya başlanmış :) satayım da nasıl satarsam satayım gibi bir şey herhalde. Adam geliyor ve soruyor "Sizde tramvay varmı, ama lastik tekerlekli olacak" cevap: "Var abi var, ne demek şu modele bir iki ilave yaparsak istediğin olur" :) var ya istesek biz bunun kralını yaparız ya tam bize göre bir iş.

Kullanıcı avatarı
Esat
Pir-i Seyyâh
Mesajlar: 18061
Kayıt: 17 Eyl Pzt, 2007 13:37

Mesaj gönderen Esat » 17 Haz Çrş, 2009 18:54

Madem konuyu açtık devamınıda getirelim, belki okuyanlara faydamız olur. Dünkü mesajlarımda aynı kategoride gösterilen ama bence biraz farklı bir uygulama olan VAL sisteminden bahsedeyim. VAL in ilk uygulamasına Paris' te şahit olmuştum sistem Orly havalimanı ile RER hattının bağlantısını sağlamak amacı ile kurulmuş ve sürücüsüz çalışan bir lastik tekerlekli tramvay uygulaması idi ve görünüşü ile daha çok bir monoray ı andırmaktaydı.

Resim
OrlyVal' den alabildiğim tek görüntü

Resim
Bu da internetten bulduğum bir görüntüsü, ortadan tek ray ile klavuzlu ve tekerlekli sistemin yolu görülebiliyor.

http://www.orlyval.com/

Evet her ne kadar bu başlıkta bahsediyor olsam da ve UITP fuarında metrobüs ya da lastik tekerlekli tramvay gibi sözlerde edilmiş olsa da sistem aslında Sürücüsüz Metro Sistemi, fakat benzerlikleri nedeni ile burada da bahsediyorum, Sürücüsüz Metro Sistemleri ile ilgili ilerleyen günlerde bir başlık açmayı planlıyorum.

http://www.transportation.siemens.com/t ... ts/val.htm

VAL (Véhicule Automatique Léger) sistemleri ağırlıkla Fransa' da olmak üzere dünya üzerinde 7 kentte kullanılıyor, Siemens sistemin saatte tek yönde 30.000 yolcu kapasitesi ile çalışabileceğini belirtiyor ki bu azımsanacak bir rakam değil. Sistemin otomatik idareli olmasının en büyük avantajı ise dakiklik ve sefer sıklığı, Paris metrosunda yapılan denemelerde sürücü araçlar ile 1 dk. lık aralıklı seferler dahi zorlukla yapılabilmiş ama sürücüsüz sistemlerde 45sn lik aralıklar ile araç çalıştırmak mümkün olmuştur.

Bunlarda UITP 58. Dünya Kongresi Fuar alanında sergilenen ve Siemens' in LOHR ile ortak üretimi yeni nesil lastik tekerlekli tramvay aracı yani yeni nesil VAL.

Resim
Merak etmeyin sadece maketini vermeyeceğim :) bu dizi halindeki görünümünü vermek içindi, araç yüksek tabanlı olarak tasarlanmış ki bu tekerlek ve alt aksam nedeni ile oldukça normal göründü bana.

Resim

Resim

Resim

Resim

Resim

Resim

Resim

Elimde araç ile ilgili güzel dökümanlarda var ama taramaya üşeniyorum şimdilik :)

Bagis Esmek
Aylık Paso
Mesajlar: 43
Kayıt: 15 Haz Pzt, 2009 17:06

Lastikli metro

Mesaj gönderen Bagis Esmek » 17 Haz Çrş, 2009 19:35

Paristeki lastik tekerlekli metrolarin avantajlari :

- Kalkislarin sarsintisiz olmasi
-Daha iyi ve de sessiz fren (rayli sistemin frenleri gerçekten kulaklarinizi mahfediyor)

- tunellerdeki %12 yokuslari asmak.
-----------------------------------------------------
Paristeki lastik tekerlekli hatlar :

Paris - Métro de Paris.

* 1, 4, 6, 11 ve 14 nolu hatlar
Bu hatlardaki lastiklerin teknolojisi Michelin dir.

Saygilarimla

Kullanıcı avatarı
Esat
Pir-i Seyyâh
Mesajlar: 18061
Kayıt: 17 Eyl Pzt, 2007 13:37

Mesaj gönderen Esat » 17 Haz Çrş, 2009 21:15

Bilgiler için çok teşekkürler ve gerçekten iyi oldu. Pariste bahsettiğiniz hatları kullanmıştım 11 ve 14 ü kesin hatırlıyorum hatta 14 sürücüsüz metro araçlarının çalıştığı hattır. Bizde lastik tekerlekli araçlara ilk bindiğimizde bahsettiğiniz o harika kalkış ve duruşa şaşırmış hatta aracın ilerler iken çıkarttığı ıslıksı sesi sadece çok iyi bakımlı bir alt yapıya bağlamıştık :) araçtan inip baktığımızda o lastik tekerlekleri görünce yaşadığımız ise gerçek anlamda şoktu çünkü bu sistemin var olduğunu bilmiyorduk :)

Kullanıcı avatarı
alabay
Evliya Çelebi
Mesajlar: 5555
Kayıt: 21 Eyl Cum, 2007 12:12

Mesaj gönderen alabay » 17 Haz Çrş, 2009 22:41

Ayıp ama! Bizim Tünel bu sistemin aslında anasıydı. Deneysel anası. Bilmiyorum, sonunda lâstik mi oldu, demir mi.

B. Alabay

Bagis Esmek
Aylık Paso
Mesajlar: 43
Kayıt: 15 Haz Pzt, 2009 17:06

paristeki surucusuz lastikli métro hatti no14

Mesaj gönderen Bagis Esmek » 17 Haz Çrş, 2009 23:45

Evet 14 nolu hat surucusuz, tamamen otomatik calisan, bu arada deginmek istedigim konu, surucusuz oldugundan Fransanin meshur grevlerinde calisan tek hat.


:o :cry:
Trajii komik

Saygilarimla

Kullanıcı avatarı
Esat
Pir-i Seyyâh
Mesajlar: 18061
Kayıt: 17 Eyl Pzt, 2007 13:37

Mesaj gönderen Esat » 19 Haz Cum, 2009 00:41

alabay yazdı:Ayıp ama! Bizim Tünel bu sistemin aslında anasıydı. Deneysel anası. Bilmiyorum, sonunda lâstik mi oldu, demir mi.

B. Alabay
Sizin tünelin bu sistem ile uzaktan yakından alakası yok, zaten sinir oluyorum ikide bir de "Dünyanın İkinci Metrosu" diye bahsediliyor, ne alakası var dünyanın ilk yer altı funiküleri desen anlayacağım, metro nere bu nere :) yer altına gidiyorsa metrodur tamam, bu mu dur Metropolitan Taşımacılık?

Neyse konu Lastik Tekerlekli Tramvaylar lütfen dağılmayalım dağıtmayalım :D

Kullanıcı avatarı
alabay
Evliya Çelebi
Mesajlar: 5555
Kayıt: 21 Eyl Cum, 2007 12:12

Mesaj gönderen alabay » 19 Haz Cum, 2009 07:48

Bildiğim kadar bu Tünel ama Paris metrosunun ilk "araç deneyi" idi. Vagondanki benzerliği görmnedin mi? Ve lâstik tekerlekli (idi?). Yani yine de mini olsa, bir metro. Ben bunu şimdi "biz neymişik be obi" tarzında söylemiyorum!

B. Alabay

Cevapla

“Ulaşım Teknolojileri - Teknikler - Eğitimler” sayfasına dön