Ulaşım Türkiye

Eski tramvayların kataner ve yürüyen aksamı aynen kalıyor. Karaer yenilemesi yapılmalı. Bunu yapan şehirler var mı?

Cemil Bey öncelikle sitemize hoşgeldiniz. Eski tramvay araçları yenilemesinde katener yenilemesinden kastınız benim anladığım kadarı ile araçların üzerindeki pantografların yenilenmesi işlemidir, umarım doğru anlıyorum.

Bu konuda eski tramvay araçları çalıştıran Konya ve Antalya' da durum nedir bilemiyorum ama İstanbul Ulaşım A.Ş. de Köln' den satın alınan ve KTA olarak adlandırdığımız DÜWAG üretimi araçlarda zaten fiziki olarak yeni sistemlere uygun bir pantograf yapısı mevcuttur, Jena şehrinden alınmış olan Kadıköy tramvaylarında ise bildiğim kadarı ile orjinal baklava tip katlamalı pantograflar kullanılıyor, bunların bakımları ise diğer yeni tramvaylar da olduğu gibi belirli kilometrelerde yapılmaktadır, bakım genellikle mekanik aksamın yağlanması, elektrik aktarma bağlantılarının ve izolatörlerin kontrolü ile katener teli ile teması sağlayarak enerjinin motorlara iletimini sağlayan temas kömürünün yenilenmesi şeklinde olmaktadır. Bu bilgiler teknik ekipler tarafından bilindiğinden ben şu anda kaç km de hangi bakımın yapıldığı bilgisine haiz değilim ama isterseniz İstanbul Ulaşım A.Ş. den bir bilgi edinme ile ya da 444 00 88 no lu telefondan ulaşarak bilgi alınabilir.

Yürüyen aksamları ile ilgili ise yine km bazlı bakımları tam öğrenmek lazım, benim bildiğim kadarı ile her 60.000 km de bir (bu saatte olabilir şimdi hatırlayamadım) araçlar ağır bakıma girerler, bu bakım içerisinde boji dediğimiz yürüyen aksamın sökülerek bakıma alınması da vardır, bu bakım çerçevesinde demir tekerleklerin raya temas eden kısmı olan bandajları sökülür ve yenilenir, yani tekerleğin temas sağlayan ve aşınma çatlama kırılma gibi olayların en çok yaşandığı bölüm olan bandajı değiştirilmiş olur, ağır bakım haricinde İstanbul Ulaşım A.Ş. de tekerleklere özel bir cihaz ile ara kontroller yapılmaktadır, bu koruyucu bakım esnasında tekerlek üzerindeki istenmeyen metal yorgunluğu ya da milimetrenin altındaki çatlaklar tespit edilmekte ve tekerlek ve dingil takımı değiştirilmektedir, tabii bu muhtemelen diğer işletmelerde de aynı şekilde gerçekleştirilmektedir ben bilgi sahibi olduğum İstanbul Ulaşım A.Ş. den örnekler verdim.

Diğer taraftan eski araç olarak tanımladığımız teorik olarak ekonomik ömrünü tamamlamış araçların revizyon işlemi esnasında boji takımının tamamen değiştirilmesi şahsi görüşüm olarak ekonomik değildir, örnek bir Düwag aracı 150.000 euro ya alınmışken bunun üzerine takmak isteyeceğiniz tamamen yeni bir boji takımı içinde belki bundan daha fazlasını vermek durumundasınız dolayısı ile revizyon sonrasında 10 yıl ekonomik ömür biçtiğiniz aracın mali geri dönüşüm süresi uzayacak ama teknik geri dönüşüm süresi daha önce dolacaktır diye düşünüyorum.

Sayın Esat Bey

Konuya verdiğiniz cevap için teşekkür ederim. Sorum eski tranvayların yenilenmesiyle ilgili (Polonyalılar yapıyor) eski hali ve yeni halini gösterir fotograf. Yürüyen aksam ve gövde üstünde bir değişiklik yapmadan sadece iç dizayn, kapı değişimi (katlanırdan parçalı dışa açım ) konfor artırıcı klima takılması , tekerlekler görülüyorsa etek yapılması, ray sürtünme gürültüsünün azaltılmasına yönelik çalışmalara ilişkin bilgi veya adres varsa çok makbule geçecektir. Selam ve saygılar

Evet soru biraz daha açılınca daha iyi anlamış oldum. Açıkçası elimde İstanbul Ulaşım ın Düwag lar üzerinde yaptığı çalışmanın detayları fotoğraf olarak yok, ama zaten bu çalışma sizin bahsetttiğiniz kapsamı da içermiyordu, sizin bahsettiğiniz konu ile ilgili arşivimde bir iki fotoğrafım var ama bulmam uzun zaman alabilir, bendeki resimler Bosna-Hersek' in başkenti Sarajevo' daki tramvayların yenilenmesi ile ilgili, burada sizin araştırdığınız üzere dış kaportasına dokunulmadan içerisinin tamamen sökülerek kaplamaların, koltukların değiştirilmesi, elektrik aksamın yenilenmesi ve makinist kabini ile kumanda panellerinin yenilenmesi işlemi gerçekleştiriliyor, yine sizin bahsettiğiniz tarzda bir işlemin Almanya' da Tatra model bazı tramvaylar için yapıldığını duymuştum daha doğrusu üyemiz alabay bundan bahsetmişti bir yerlerde, yüksek tabanlı Tatraların orta bölümleri ya da kapı bölümlerinin alçaltılması gibi bir işlemdi bu, Polonyalıların yaptığı gibi bir bilgim yok ama araştırmaya değer bir konu bakalım neler çıkartabileceğiz.

Sarajevo dakine benzer bir çalışmanın Bratislava da da yapıldığını biliyorum yine aynı şekilde dış karoserde küçük düzeltmeler, etek eklentileri, kapıların pnömatik sisteme çevrilmesi, ve iç mekanda konfor arttırıcı özelliklerle yapılan düzenlemelerdi bunlar

Bu tramvay yenileme işi aslında Köln'den gelen Duwag'larda olabilir mi? Uygun kaliteli malzemeler varsa süper olur hem de kliması var neden olmasın. İETT tünelleri bile yeniledi bu konu da İstanbul Ulaşım A. Ş. geri kalmamalı bence.

Düwag lara zaten bahsedilen işlemler yapıldı. Araçların zemin kaplamaları yenilendi, koltukları yenilendi, bizce ağır hasarlı durumdaki ama Almanya standartlarında daha 10 yıl kullanılacak camların tamamı yenilendi, kullanışsız açma kapama sistemine sahip üst küçük camların tamamı yenilendi. Ayrıca araç dış kaportalarında çürük temizleme, yama ve sonrasında boyama işlemi yapıldı, fakat tam boyama değilde astar diyebileceğimiz bir boyanın üzerine folyo kaplama ile araçların rengi verildi. Bunun dışında makinist kabinindeki almanca yazılar yeniden Türkçe olarak yazdırıldı, telsiz cihazları (bildiğim kadarı ile) yenilendi, araç içi anons sistemi için çalışma yapıldı, kapılar ile ilgili ciddi bir ağır bakım çalışması yapılması gerekti ve son olarakta araçlara klima takılmaya başlandı. Bence yeterince yoğun bir çalışmaydı, normal bir ağır bakımdan çok daha fazlası bu araçlara uygulanmıştır.

Bunların hepsi yapıldıda içi biraz iyi bakımdan geçmemiş bazı yerlerde dökülme var. Zaten memnunuz araçlardan oturma planı uzunluğu kliması yeterlidir.

En son gelenlerin servise verilmesinde biraz sıkışıklık olduğu için yenilemede tamamen zemin yenilemesi olmayanlar vardı sanırım, kısmi yenilemeler yapılmış olabilir.

Bugün diğer başlıkta bahsettiğim üzere T4 hattını kullandım ve şansıma da KTA aracı denk geldi.. Bence aracın çok çok büyük bir eksikliği yok..Yalnız sadece o araca ait bir durum muydu bilemiyorum ama hemen her istasyonda aracın bütün kapılarını kapatmak için dışarıda bir görevli uğraştı..Tek tek kapıları sıkıştırmaya çalışıyordu.. Bu da hoş bir görüntü değildi açıkçası..Tabi dediğim gibi aracın kendi sorunu da olabilir..

Keşke aracın numarasını alsaydınız o şekilde bir sorup bilgi almaya çalışırdık. Ama konuya genel olarak değinmek gerekir ise KTA olarak adlandırdığımız Düwag B100 lerin aslında kronik bir problemi kapılar, yani bu sorun araçların daha önce kullanıldığı yerde de yaşanmış bildiğim kadarı ile. Bu kapılar eski tip pnömatik sistem ile çalışıyorlar, tabi bu kapıları servo motora revize etmenin maliyetine de kimse katlanmaz diye düşünüyorum çünkü genel ekonomik ömrüne baktığınızda kapılara yapacağınız masraf aracın tamamına etki edecek bir uzama sağlamaz dolayısı ile bence değmez, ve belkide teknik olarak ta yapılamasına engel bir durum olabilir, bakalım off the record bir şeyler öğrenebilirmiyiz.

Bu konu ile ilgili bulduğumuz resimlerden de biraz paylaşalım. Aşağıdaki ilk parti resimlerde bir Düwag1100 aracının dış kaportasında yapılan boya tadilatı öncesi işlemler, içinde ise yenileme öncesi sökülmüş halini gösteriyor. Dışı için çok fazla bir şey diyemem yani yapılan çalışma tam bir boyama ile alakalı değil çünkü ama iç kısımda yapılan çalışma sanırım size de fikir verecektir, gördüğünüz üzere tüm koltukların, oturma yaslanma kısımları yenilenmek üzere sökülmüş, yine aynı şekilde bu zeminlerede yeni kaplamalar yapılmıştı.

Boyama hakkında şunu düşünüyorum ... sanırım o araçta ilk işlem pasa karşı ve düz bir satıh için. Ama sonra onun üstü artık cila ile miy boyanır yoksa folya ile mi, o ilginç olur. Berlin'de gördüğüm kadarıyla artık bir çok işlem folyolarla yapılıyor, yani sırf bir dip cilası veriliyor, gerisi sonra yine sökülebilen folyolarla yapıliyor (reklâm kastetmiyorum, ama reklâm da elbet öyle).